Chile & Patagonia - Zuidwaarts
Chili, holderdebolder de berg af. (EN here below)
De klim naar de grens langs Argentijnse zijde gaat gestaag en langzaam, de Chileense kant daarentegen… het is alsof je op een hoge klif staat en in de diepte staart. 28 haarspeldbochten later staan we beneden aan de granieten muur die de twee landen splitst. Een tuimelperte verder en we zijn in Santiago, waar we gastvrij worden onthaald door vrienden van langgeleden en altijd; Jan Jarab en Denise, zijn vrouw. Samen duiken we in de stad na eerst de viering van 80 jaar Verenigde Naties (het laatste bolwerk tegen oorlogszuchtig nationalisme en tot doelmatige politiek verheven haat) te hebben bijgewoond. Wat een inspirerend gebouw.
De stad bruist maar draagt ook nog steeds de sporen van de dictatuur; het mensenrechtenmuseum vertelt er alles over. 1973, Allende en Pinochet; ellende. Het huis van bon vivant, filosoof, politicus én dichter Paoblo Neruda is een waardige afsluiter van twee dagen struinen… en heerlijke gerechten proeven. Hartelijk dank Denise en Jan, tot spoedig in België.
Na een kort bezoek aan zee – te koud- de steden Villarica en Valparaiso met de grappig-mooie-kritische muurschilderingen en vadsige zeeleeuwen, vat de tocht naar het zuiden aan.
Twee nationale parken staan op onze verlanglijst. Met de tong op de schoenen slepen we ons naar hoge Miradors om rondom ons – voorlopig- rustende vulkanen te zien. Als prachtige coupes ijs met slagroom liggen ze daar, als waren ze argeloos rondgestrooid. Dit is genieten… dit is 3 keer genieten; eens van het zweten bergop, eens van de prachtige zichten en eens nog twee dagen later van de spierpijn. 😉.
Araucania.
De wouden tegen de flanken van de bergen bestaan vooral uit voor ons onbekende magistrale bomen. De Araucania slaat alles. Tot 50 meter hoog wordt deze kerel (of dame, want ze zijn of mannelijk, of vrouwelijk). Het is een conifeer met schubben i.p.v. naalden, een schors zo dik dat ze gerust een bosbrand kunnen doorstaan. Bij de ouderdomsdeken van het woud, een Araucania van 1000 jaar, voelen we ons klein. We zijn net zo onder de indruk van zijn kracht en pracht zoals de Mapuche – indianen voor wie de boom heilig is. ‘Volk van de aarde’ noemen de Mapuche zich.
Stevig volkje trouwens die Mapuche; meer dan 500 jaar terug stopten ze de veroveringstochten van de Incas en nadien deze van de Spanjaarden. Tot vandaag zijn ze een culturele en politieke kracht in Chili.
De wonderen zijn de wereld nog niet uit.
Een vage afspraak gemaakt, 5 maanden geleden, met twee vriendinnen die we leerden kennen op een al te gek oud-leiding kamp van de Chiro, komt uit. Net voor we de ferry nemen naar Chiloé lopen we Indra en Anouk tegen het lijf. Wat een toeval, wat een weerzien, super tof. We gaan uit mekaar met de bezwerende woorden… tot in het zuiden. Het is een open vraag… zullen we ze nog tegenkomen???
CHILOE
En dan Chiloé… vooral bekend om het regenweer, de pinguïns, het zeer bijzondere gerecht curante ( zeevruchten, vlees, aardappelbrood, worst en zeewier worden gekookt in een put in de grond, op hete stenen) en de volledig uit hout opgetrokken kerken.
Wij krijgen prachtig lenteweer, puik ambachtswerk in de kerken, 7 pinguïns op een rots, een toren zeevruchten en co op z’n curante’ en vele wandelingen in de zilte zeelucht. En … o ja… Chiloé is ook het eiland van mythen en sagen.
Een nacht op Chiloé eiland.
Het was volle maan en ik kon de slaap niet vatten; dus maar even een frisse neus halen in het woud, dacht ik. En het was fris, tot het plots heel erg warm werd.
Voor mij stond zij, in lang gewaad, rijzig, de lange haren, van fijn zeewier, in de wind. Omdat zij adembenemend was, stokte mijn ademhaling even, ik vraag…tu nombre (jouw naam)? Een raadselachtige glimlach volgt en dan klonk het zacht… La Pincoya, beschermster van de zee en de vissers.
Zij danst op onhoorbare muziek. Haar ogen stralen zacht en een verder praatje zag ik echt wel zitten; tot uit het struikgewas een kleine trol tevoorschijn komt; El Trauco lispelt mijn nieuwe vriendin.
Meer dan 80 cm groot is hij niet en de voeten ontbreken, maar ogen heeft hij als glooiende kolen. Zijn wapen is een bijl. La Pincoya waarschuwt me snel en vlucht. El Trauco, de opdonder, is de verleider van het woud en kan vrouwen betoveren en erotische verlangens opwekken, enkel en alleen al door in hun richting te blazen. Hij is de reden voor de vele onverklaarbare zwangerschappen op het eiland. Dat risico loop ik alvast niet flitst me door het hoofd.
Om het geheel nog wat ingewikkelder te maken komt een reusachtige slang, half paard en half serpent uit de zee opgedoken; ik ben Cai-cai Vilu en breng verderf, slist zij. Dit wezen is nog steeds woest op de mensen omdat deze heel, heel, lang geleden de zee als thuis hebben verlaten. Ik zal alles laten overstromen, schreeuwt ze. Mijn wraak zal zoet zijn. El Trauco grinnikt en maakt zich uit de voeten.
Net alvorens het kwaadaardige serpent een tsunami kan veroorzaken verschijnt de goedaardige anaconda met varkenshoofd; Ten-ten Vilu. Ik zal jou beschermen en koesteren fluistert zij… ik zal heuvels maken met mijn staart zodat de zee je niet kan verzwelgen, je bent veilig kleine mens. Enigszins beduusd maar met een veilig gevoel blijf ik achter.
In totale verdwazing om zoveel ontmoetingen en emoties op zo’n korte tijd strompel ik terug naar de camper. Beter binnenblijven en slapengaan is de boodschap (en minder Pisco Sour drinken). Na middernacht blijf je best uit de bossen op Chiloé.
La Pincoya, El Trauco, Cai-cai Vilu en Ten-ten Vilu … vrienden zullen ze nooit worden. Mythische wezens zullen ze immer blijven; dolend op en rond het eiland Chiloé.
Het eiland, net voor de kust, leeft van de zee en de heuvels, van het vissen en het land. Mythes en sagen hebben er een belangrijke invloed op het dagdagelijkse leven. Het viertal dat ik deze nacht tegen het lijf liep zet de toon.
Carretera Austral
Met de nachtferry varen we van Quellon naar Puerto Raul Marin Balmaceda, haven met 12 huizen en veel stof.
Eens voet gezet op het vasteland rijden we langs de Carretera Austral naar het zuiden. Volgens wat een goede vriendin uit Bodegem opzocht: ‘Een van de mooiste road trips ter wereld’.
We vertellen later of dit klopt.
Chile – Down the Mountain, Head Over Heels
(Nl hierboven)
The climb to the border on the Argentine side is steady and slow — patient, almost meditative.
The Chilean descent, however, feels like standing on a cliff and staring into the abyss. Twenty-eight hairpin turns later, we’re at the foot of the granite wall that divides the two nations.
One tumble farther and we’re in Santiago, warmly welcomed by dear friends of long ago — Jan Jarab and his wife, Denise.
Together, we dive into the city after first attending the celebration of the United Nations’ 80th anniversary — that last bastion against warlike nationalism and hate elevated to politics.
What an inspiring building.
Santiago hums with life but still bears the scars of dictatorship. The Museum of Human Rights tells the story — painful, necessary, unforgettable. Allende and Pinochet...
The house of Pablo Neruda — bon vivant, philosopher, politician, poet — offers the perfect finale to two days of wandering and sampling exquisite food.
Thank you, Denise and Jan. See you soon in Belgium.
To the South.
After a short, chilly stop at the coast — too cold for lingering — and visits to Villarrica and Valparaíso, with their witty, beautiful murals and lazy sea lions, we begin our journey south.
Two national parks call our names.
Tongues dragging, we climb to high miradors for views of the silent volcanoes around us. They lie there like giant sundaes — scoops of ice and whipped cream scattered with careless grace.
This is joy in triplicate: the sweat of the climb, the wonder of the view, and, two days later, the ache of well-earned muscles.
Araucaria.
The forests that cling to the mountainsides are full of magnificent trees we’ve never seen before. The Araucaria surpasses them all — towering up to fifty meters high, with scales instead of needles and bark thick enough to shrug off a wildfire.
Before a thousand-year-old Araucaria — the elder of the forest — we feel small, awed, humbled.
The Mapuche people, who call themselves “People of the Earth,” have long revered this tree as sacred.
And no wonder — they are a strong, proud people.
More than five centuries ago, they halted the conquests of both the Incas and the Spaniards.
Even today, they remain a cultural and political force in Chile.
Wonders Never Cease
A hazy promise made five months ago suddenly comes to life — two friends we met at a delightfully mad Chiro reunion camp appear, just as we’re about to board the ferry to Chiloé.
Indra and Anouk! What a reunion — laughter, stories, hugs.
We part with a spell — “See you in the south.”
An open question. Will we?
Then comes Chiloé — known for its endless rain, its penguins, its mythical wooden churches, and its signature dish curanto: a steaming pit of seafood, meat, sausage, potato bread, and seaweed cooked on hot stones.
We, by some miracle, are blessed with spring sunshine.
We marvel at the craftsmanship of the churches, spot seven penguins perched on a rock, feast on seafood à la curanto, and breathe deep the salty, briny air on long coastal walks.
Oh, and yes — Chiloé is also the island of myths and legends.
A Night on Chiloé
It was a full moon.
Sleep wouldn’t come, so I decided to take a walk in the forest — just for some fresh air.
And it was fresh, until suddenly it wasn’t. The air grew warm.
Before me stood a woman — tall, cloaked, her long hair made of fine seaweed waving in the wind.
She was so breathtaking I lost my breath entirely.
I whispered, “Tu nombre?” — your name?
A mysterious smile crossed her face.
Softly, she said, “La Pincoya — guardian of the sea and the fishermen.”
She danced to music I couldn’t hear, her eyes glowing faintly.
I was ready to talk — until a small troll emerged from the undergrowth.
“My not friend: El Trauco,” she murmured.
He was barely eighty centimeters tall, with no feet and eyes like burning coals.
In his hand, an axe.
La Pincoya gave me a warning look and vanished.
El Trauco, the rascal, is the forest’s seducer. He can enchant women, awaken desire, simply by blowing in their direction. He’s blamed for the island’s many “mysterious” pregnancies.
Luckily, that’s one risk I don’t run, I thought.
Then, to make things worse, a massive creature — half horse, half serpent — rose from the sea.
“I am Cai-cai Vilu, bringer of ruin,” she hissed.
She’s still furious that humans long ago abandoned the sea as their home.
“I’ll flood everything!” she roared. “My revenge will be sweet!”
El Trauco chuckled and slipped away.
Just as the serpent was about to summon a tsunami, another being appeared — a gentle anaconda with a pig’s head.
“I am Ten-ten Vilu,” she whispered. “I’ll protect you. I’ll raise hills with my tail so the sea can’t swallow you. You are safe, little human.”
Dazed but comforted, I stumbled back to the camper.
The message was clear: best stay indoors — and maybe ease up on the Pisco Sours.
After midnight, Chiloé’s forests are best left alone.
La Pincoya, El Trauco, Cai-cai Vilu, and Ten-ten Vilu — they’ll never be friends.
But they’ll forever haunt the island, drifting between sea and forest, myth and mist.
Chiloé lives from the sea and the hills, from fishing and the land.
Its myths aren’t just stories — they breathe through daily life.
The four spirits I met that night… they set the tone.
Carretera Austral
On the night ferry, we sail from Quellón to Puerto Raúl Marín Balmaceda — a port of twelve houses and plenty of dust.
Once we set foot on the mainland, we follow the Carretera Austral southward.
As a good friend from Bodegem once told me:
“One of the most beautiful road trips in the world.”
We’ll let you know if that’s true.
​
Patagonia en de Pampas. (EN here below)
Het dek deint op en neer op de onrustige wateren voor de kust. Ferdinand Magellaan schuift de kijker uit en tuurt naar de kust. Naarmate zijn vlaggenschip, de Trinidad, het land nadert worden er op de heuvels vuren aangestoken… 10-tallen vuren. Magellaan heeft er een moeilijke periode opzitten met onder meer een opstand op één van zijn 5 schepen; dus heel creatief is hij niet. Het land voor hem krijgt de naam ‘Vuurland’; Tierra del Fuego. We zijn in het jaar 1520, oktober. Magellaan zal de streek haar naam geven en ook de doorgang naar de Stille Oceaan vinden; de straat van Magellaan.
De vuren op de kust werden aangestoken door de oorspronkelijke bewoners van deze ruwe kusten en barre land; de Yaghan en de Ona. Voor hen is de komst van de vloot zeilschepen geen goed nieuws.
Wij zien geen vuren op de heuvels maar worden zen van het monotone landschap, de dorre heuvelruggen, de ruwe kust en meren. Langs de weg, routa Fin del Mundo, zien we honderden schapen en guitige Guanaco’s (we zijn getuige van een kalving, zie foto) , een Lamasoort, af en toe half-wilde paarden en runderen. Gaucho’s (cowboys) hoeden de kuddes, minstens even kunstig te paard als hun Noord-Amerikaanse vrienden.
Het vraagt flink wat grens-hoppen tussen Chili en Argentinië om zuidwaarts te geraken. Gelukkig… ondanks Magellaan, verloopt het nu veel vlotter.
In de achteruitkijkspiegel zien we de bergketens die we achter ons laten. Het was me wel wat.
Na aankomst met de overzetboot van Chiloe in Puerto Raul Marin, Balmaceda, reden we de bijna mythische Carretera Austral ‘routa 7’ af. Goede asfalt, slechte asfalt en gravelwegen zijn ons deel. Achtereenvolgens kamperen we aan de Cerro Castillio, marmergrotten, Cerro Perito Moreno en Los Glaciares. Helemaal van de sokkel geblazen, letter en figuurlijk, worden we in Torres del Paine.
Mordor.
De bergketens, ijsvlaktes en gletsjers kunnen in een oogwenk van sfeer veranderen, wisselvallig als het weer. Soms kijken we naar de bergen alsof we kijken naar Mordor, doemsberg in de filmreeks ‘in de ban van de ring’. Om elke hoek duiken Orks op of kruipt Gollem weg. Net als Bilbo Baggins voelen we ons kwetsbaar. Dreigend, donker, gevaarlijk en vooral onbereikbaar, staan de bergen er. En dan slaat het weer om, breekt de zon door en schiet de temperatuur omhoog. Dan zien we prachtige, glinsterend blauwige gletsjertongen die langzaam hun weg naar beneden zoeken en puntige bergen die naar de blauwe lucht reiken. Boven de machtige gletsjers zweven condors, vogels met een vleugelwijdte van 2 meter, zoals de arenden van Gandalf.
Net als de Bilbo, de ringdrager, stappen we tot onze tong op de grond hangt. Zelfs de stapschoenen van Anne geven het op… wij niet😉. Rondom El Calafate, El Chaltén en Torres del Paine zijn ware wandelparadijzen… bergop.
Wind, wind en nog eens wind.
Even snel als een goede roddel in een klein dorp gaat het nieuws rond. Morgen is de weg gesloten. Vol ongeloof gaan we opzoek naar meer informatie… en ja. Op 150 km van El Chaltén gaan alle wegen voor minstens 24 uur dicht; een sterke wind, tot 120 km/uur, zou de wagens zo van de weg blazen.
We wachten, slapen, en worden zeeziek van de schommelende camper. Misschien best, zo een rustdag; gisteren raakte een zware 4X4 van de weg en ging een paar keer overkop. Balans… een dode en een zwaargewonde; het is een Belgisch koppel. We kwamen op de plek van het ongeval een 5-tal minuten nadat het gebeurde. Slik.
De wind zal vanaf nu onze reisgezel blijven. Soms plagerig speels maar ook vaak verwoestend krachtig. Het devies is dan… schuilen. Maar het is lente in dit deel van de wereld dus de dagen worden langer en de temperatuur wordt alsmaar aangenamer. Top.
Nog 100 km en dan Ushuaia.
De weg hierheen was buitengewoon boeiend, niet altijd risicovrij evenwel. Voor de Guanaco’s, de lieftallige lama’s, zijn de wegen dodelijk. De weg wordt afgezet met een afrastering van draden om wild op de baan te voorkomen. Maar de dieren blijven hangen in de prikkeldraad en sterven daar een pijnlijke dood. Tientallen kadavers zagen we langs de weg, intriest.
​
Op de teller staan 7000 km meer dan anderhalve maand geleden. Op een steenworp (of zo) van Ushuaia houden we halt bij een overjaarse supersympathieke hippie die zijn huis en terrein openstelt voor kampeerders. We zijn alleen (nadat zijn ruime vriendengroep gisteravond luidkeels vertrok) en halen diep adem. Bijna!
Patagonia and the Pampas (NL hier net boven)
The deck rises and falls on the restless waters off the coast. Ferdinand Magellan pulls out his spyglass and peers toward the shore. As his flagship, the Trinidad, approaches land, fires are being lit on the hills… dozens of them. Magellan has been through a difficult period, including a mutiny on one of his five ships; creativity is therefore not his strong suit at the moment. The land before him receives the name Land of Fire—Tierra del Fuego. It is October, 1520. Magellan will give the region its name and also discover the passage to the Pacific Ocean: the Strait of Magellan.
The fires on the coast were lit by the original inhabitants of these harsh shores and barren lands: the Yaghan and the Ona. For them, the arrival of a fleet of sailing ships is anything but good news.
We don't see any fires on the hills, but instead become calm, zen, watching the monotone landscape, the dry ridges, the rugged coast and lakes. Along the road—Ruta Fin del Mundo—hundreds of sheep and playful guanacos (we even witness a birth, see photo), a type of llama; now and then half-wild horses and cattle. Gauchos herd the flocks, every bit as skilled on horseback as their North American counterparts.
Reaching the far south takes a lot of border-hopping between Chile and Argentina. Luckily… despite Magellan, things go much more smoothly now.
In the rear-view mirror we see the mountain ranges we left behind. It was quite something.
After arriving with the ferry in Puerto Raul Marin Balmaceda, we drove the almost mythical Carretera Austral, Ruta 7. Good asphalt, bad asphalt, and gravel roads are all part of the deal.
We camped in succession at Cerro Castillo, the marble caves, Cerro Perito Moreno, and Los Glaciares. And then, in Torres del Paine, we are completely blown away—literally and figuratively.
Mordor.
The mountain ranges, ice fields, and glaciers can change mood in an instant, as fickle as the weather. Sometimes we look at the mountains as if we’re looking at Mordor, the Doom Mountain in the Lord of the Rings films. Around every corner an orc could appear, or Gollum could be slipping away. Like Bilbo Baggins, we feel vulnerable. The mountains stand there—menacing, dark, dangerous, and above all unreachable. And then the weather shifts, the sun breaks through, and the temperature shoots up. Suddenly we see gorgeous, shimmering bluish glacier tongues slowly making their way downward and jagged peaks reaching into the blue sky. Above the mighty glaciers soar condors, birds with a wingspan of two meters, like Gandalf’s eagles.
Just like Bilbo, the ring-bearer, we hike until our tongues hang out. Even Anne’s hiking boots give up… but we don’t. El Calafate, El Chaltén, and Torres del Paine are true hiking paradises… uphill.
Wind, wind, and more wind.
News travels as fast as a juicy rumor in a small village. Tomorrow the road will be closed. In disbelief we look for more information… and yes. About 150 km from El Chaltén, all roads will close for at least 24 hours; strong winds—up to 120 km/h—could blow vehicles right off the road.
We wait, sleep, and become seasick from the swaying camper. Maybe it’s for the best, a rest day like this. Yesterday a heavy 4x4 went off the road and flipped several times. The result… one dead and one severely injured. It’s a Belgian couple. We reached the accident site about five minutes after it happened. Gulp.
​
From now on the wind will be our travel companion. Sometimes teasing and playful, but often devastatingly strong. The rule then is: take shelter. But it is spring in this part of the world, so the days are getting longer and the temperatures steadily more pleasant. Great.
100 km to go until Ushuaia.
The road here has been extraordinarily fascinating, though not always risk-free. For the guanacos—the charming llamas—the roads are deadly. Fencing is placed along the road to keep wildlife off the pavement, but the animals get stuck in the barbed wire and die a painful death. We saw dozens of carcasses along the road—heartbreaking.
​
The odometer shows 7,000 km more than a month and a half ago. A stone’s throw (more or less) from Ushuaia, we stop at the home of an aging, super-friendly hippie who opens his house and land to campers. We are alone (after his large group of friends left noisily last night) and we take a deep breath. Almost there!
​​
​
​